June 13, 2018
Health and Mental Care
News

Se Dr. Harleen Hutchinson, Espesyalis pou Sante Mantal pou tibebe epi Direktè Egzekitif, The Journey Institute, Inc. ki ekri atik sa a.

 

Lè yon fi akouche yon timoun se yon bèl moman nan lavi li. Tann l ap tann pitit la fèt la se yon moman ki kab fè l santi anpil kè kontan, yon gwo lajwa epi anpil kè sote. Men tout touman santimal sa yo k ap fèt nan vi fi a kab lakoz li vin tris, sa kab fè l pèdi tout enèji l, ouswa mete l nan konfizyon oubyen fè l fache. Tout sa depann de ki jan moun ki ozalantou l yo ye daprè jan tèt chaje li gen nan lavi li pandan peryòd avan l akouche a. Manman ki an depresyon, ki gen anpil tèt chaje oswa ki nan dwòg, ouswa ki ap sibi vyolans konjigal leplisouvan pa kab jwe wòl manman an byen. Wòl sa a se yon wòl ki mande pou tout tan l ap bay pitit la afeksyon, montre l li renmen l, montre l li tande l, montre pitit la li gen yon kontak sere ak li, epi bay pitit la swen ki mande anpil prekosyon. Pandan gen manman ki kapab jwe wòl sa a byen men gen de lòt se anba redi yo ye, kon sa yo kite pitit la san yo pale avè l epi li devni yon timoun ki difisil pou moun satisfè. Lè, manman ak papa pitit la vin konprann kouman lè pitit la pa jwenn afeksyon, kit se twomatize piti la te twomatize nan lepase oubyen kounye a epi yo te neglije l tou, jan sa se bagay ki enfliyanse kapasite yo pou yo okipe pitit la, se lè sa a yo plis an mezi pou yo pwoteje tibebe a. Fason nou kenbe pitit nou yo, fason nou pale avèk yo epi fason nou pran swen yo se bagay ki aprann nou kichòy de tèt nou e sa pral fè yo tounen moun y ap ye a pi devan.  Kidonk, premye jou yo nan lavi timoun nan, premye mwa yo, epi premye ane yo se nan tan sa a moun k ap okipe timoun nan kapab fè yon jan pou l gen sante mantal.

Leplisouvan, lè nou aprann yon moun gen yon kondisyon mantal se nan kad konpòtman li nan lekòl li oubyen lakay li. Met sou sa, koze sa yo se koze moun pale ak gran timoun sèlman; ak sa n ap mande tèt nou èske tibebe konn soufri pwoblèm  mantal?   Sante mantal yon tibebe depann de jan timoun sa a devlope onivo sosyal epi onivo santimantal soti nan nesans li rive jouk nan laj senkan oubyen pou devlope kapasite timoun nan pou li devlope bon jan relasyon ak lòt moun soti nan nesans li rive a laj senk an. Sa vle di pou li jere santiman li yo epi pou li esprime yo kòrèk. Se pou timoun nan esplore anviwonman li (soti nan laj rive twazan).  Kidonk sa ki kle nan fè amelyorasyon nan sante mantal nan timoun piti se rekonèt siy yo nan konpòtman li depi bonè.  Si ou ta panse pitit ou a pa rive nan etap timoun fèt pou yo rive oubyen si ou kwè li pa devlope ladrès pou l devlope yo nan laj li ta dwe fè sa a, pran yon randevou ak pedyat li a, osito posib pou diskite enkyetid ou genyen yo avè l. Nan kontèks reta nan devlopman ak ti fay mantal, lè yo fè dyanostik sa a bonè epi yo fè entèvansyon bonè tou se bagay ki enpòtan pou evite rezilta k regretan.  Si doktè a ankouraje w pou w telefone 211 “Broward-Help Me Grow” pou w kab jwenn yon lis sant kominotè ki an mezi pou yo fè evalyasyon devlopman mantal oubyen atachman timoun pou ede w diminye enkyetid ou yo.

Met sou sa, fòk ou admèt konpòtman pitit ou a gen yon sans. Si w ta wè pitit ou a ap fè bak nan ladrès li yo akoz de yon esperyans ki te twomatize l oubyen si li ap detache nan relasyon li yo, chache èd yon pwofesyonèl. Gen yon nouvo apwòch nan kominote pou kòlte ak kesyon maladi mantal la nan timoun piti ki te swa twomatize oubyen ki te vin pèdi atachman yo ak moun se Sikoterapi Timoun ak Paran (Child Parent Psychotherapy (CPP)).  Sa a se yon entèvansyon ki baze sou evidans twoma timoun nan sibi e se yon terapi ki byen enfòme tou ki la pou timoun depi nan yo fèt rive nan laj senkan ak moun prensipal k ap okipe l la. Se pou moun sa a te fè omwen yon esperyans twomatizan nan vi l (tankou, vyolans konjigal, lanmò yon moun ki pre l, moun ki konn wè vyolans, moun ki konn wè kote y ap maltrete moun devan l, moun ki gen konplikasyon medikal, pwoblèm nan konpòtman, pwoblèm nan atachman oubyen oblije al rete yon lòt kote). Premye objektif  entèvansyon sa a  se pou sipòte epi pou ranfòse relasyon ant timoun nan ak moun k ap okipe l la. Ak sa pwogram sikoterapi a ap kapab rive remanbre sans sekirite pitit la, atachman li, ki efè apwopriye sa genyen.  Pwogram sa a la tou pou li amelyore fonksyònman timoun nan onivo kognitif, onivo konpòtman, onivo fonksyon sosyal li tou. (Lieberman & Van Horn, 2004;  Lieberman et al., 2005).  Pandan n ap soutni sante mantal ki pozitif nan timoun piti, sa ki kle a se fè yon fason pou n entegre sèvis sante mantal yo kote timoun yo ye plis—kidonk lakay yo, nan gadri yo, lekòl yo oubyen nan klinik doktè yo. Kidonk, kouman pou nou ankouraje sante mantal timoun nou yo?  Kòmanse depi lè timoun nan fèt, paran yo ak moun k ap okipe timoun nan, yo kab kòmanse chache apèsevwa siy timoun nan ap bay, jan li fè figi li, epi se pou moun aprann suiv siy timoun nan ap bay yo atravè swen sistematik. Lè yon tibebe jwenn yon moun ki ap ba l atansyon ki sistematik e ki alè, li vin santi anviwonman li an sekirite epi li gen valè. Etan paran oubyen moun k ap okipe timoun, nou kab konprann jan konpòtman moun gen enpòtans pou timoun piti. Ak sa, lè nou kapab konprann sa ki motive konpòtman timoun piti yo plis, lè sa n ap kapab okipe yo pi byen. Etan yon kominote, nou kapab ede paran yo ak moun k ap okipe timoun yo konprann enpòtans relasyon pozitif ak efè yo sou sante mantal timoun nan nan lavni. Lè nou ranfòse patenarya nou toujou genyen ak ajans kominotè ki espesyalize nan  travay ak timoun piti, epi nan lòt sèvis ki ankouraje devlopman timoun e ki bay fanmi ki soti nan divès kilti anpil sipò se yon bon fason pou n rive rekonèt eta sante mantal pitit nou yo davans.

 

Dr. Harleen Hutchinson se Direktè Egzekitif The Journey Institute, Inc.  Li se yon sikològ yon espesyalis nan sante mantal timoun piti, epi li se Chèmann Broward County Infant Mental Health Workgroup.

Share this post

Sante Mantal pou Tibebe ak Timoun Piti: Manmi, èske w ap tande m?

Learn More About CSC Broward

Accessibility Statement

Our organization provides leadership, advocacy, and resources to enhance the lives of the children of Broward County and empower them to become responsible, productive adults.

Stay Connected