0 a 6 mwa
Ki sa ou ka atann de pitit ou a
• La gazouye, l ap blabla, l ap fè ti bri ak bouch li
• Li tande vwa moun
• Li kontan jwe ak lòt moun
• Lè lòt moun souri ba li li souri ba yo
• Li reyaji lè li wè reyaksyon ou nan figi ou
• Li rekonèt non li
• Li sèvi ak men l ak bouch li pou konn sa tout bagay ye
• Li ka soutni tèt li pandan yon ti bout tan
• Li ka vire sot sou lestomak li al sou do li epi sot sou do li al sou lestomak li
• Li sèvi ak mouvman kò li ak figi li pou l fè konnen sa l vle ak sa l bezwen
Ki sa ou ka fè pou w ede pitit ou nan devlopman
• Anbrase tibebe w la souvan pou w fè l konnen ou renmen li epi li an sekirite
• Pale ak tibebe w la oubyen chante pou li pandan w ap fè sa w abitye fè pou li chak jou yo, pandan wa beyen li, pandan w ap ba l manje, pandan w ap jwe avè l
• Pale avè li fas a fas epi sèvi ak non li
• Jwe avè l atè
• Li liv pou li chak jou
• Asire w lòt moun k ap okipe pitit ou a fè bon zanmi avè l epi renmen li
• Al nan randevou kay doktè menm lè li pa malad epi fè l pran tout vaksen li
6 a 12 mwa
Men sa ou kab atann pitit ou fè
• Li prefere manman li oubyen moun ki abitye pran swen li pase tout lòt moun
• Li timid devan moun li pa konnen; li kriye lè paran l ap deplase
• Li fè sa w mande l lè w mande l fè yon kichòy ki senp
• Lè w nonmen non yon foto li gade foto a
• Li konprann non kèk bagay
• Li imite mouvman ou fè; li eseye repete mo ou di
• Li sèvi ak kèk grenn mo epi li fè kèk mouvman ak kò li pou l di yon bagay
• Li repete son li tande oubyen li fè jès li wè moun fè pou yo ka pòte atansyon a li
• Li jwenn sa moun sere pandan yap gade
• Li rale sou men l ak jenou l
• Li kenbe mèb nan kay la pou l mache poukont li
• Li manje ak dwèt li
Ki sa ou kab fè pou w ede tibebe a devlope
• Kontinye anbrase tibebe w la souvan epi pale avè l sou aktivite ou fè chak jou
• Li liv pou pitit ou chak jou
• Ankouraje l fè mouvman ou fè ak men w pandan wa p jwe jwèt kach kach liben avè li
• Nonmen non bagay ki nan foto ak sa ki nan liv epi mande l pou l lonje dwèt sou yo
• Ba l yon kote ki an sekirite pou rale
• Fè l fè konesans ak lòt timoun ak lòt granmoun
• Kontinye al nan randevou li genyen kay doktè epi kontinye fè l pran vaksen
12 a 24 mwa
Ki sa ou ka atann pitit ou fè
• Li kòmanse montre li pa vle fè kèk bagay
• Li vle endepandan men kèk fwa li pè pou l pa poukont li
• Li kòmanse fè jwèt kote l ap imajine
• Li kòmanse rekonèt non kèk moun li konnen, kèk bagay, ak kèk pati nan kò li
• Li sèvi ak 2 ou 3 mo ak kèk jès pou l kominike
• Li di plizyè mo degrennen distans li gen 15 mwa; li sèvi ak fraz ki gen 2 a 4 mo distans li gen 2 an
• Li chèche lòt timoun epi li amize li avè yo
• L ap monte desann sou mèb nan kay la
• Li kòmanse ap kouri
• Toujou kontinye anbrase pitit ou epi fè lekti ansanm avè l
Ki sa ou ka fè pou ede l devlope
• Li sèvi ak mo pou l dekri bagay ak moun
• Lè pitit ou ap jwe jwèt pretann avè w fè sa l vle w fè a, pafwa ou kab kòmanse jwèt la tou
• Ede pitit ou sèvi ak mo pou l dekri sa l santi ak jan li santi l
• Sere yon ti tan pou fè pitit ou jwe ak lòt timoun, nan kote ki an sekirite, kote
w ap voye je sou yo
• Manje ansanm an fanmi, fè l pran ti repo epi fè l al dòmi leswa a prèske menm lè yo chak jou
• Kontinye fè l pran vaksen li yo epi ale nan randevou li yo kay doktè
2 a 3 an
Ki sa ou ka atann pitit ou fè
• Li fè tout moun konnen ki jan li santi li
• Li fasil kab rete san paran l pa la
• Li fè jwèt ki gen anpil pyès mache
• Li ka idantifye bagay li abitye wè nan foto
• Moun ki pa konnen l kab konprann sa li di
• Li sèvi ak plizyè mo pou fè konnen sa ki nan lide li, jan li santi li ak sa li vle
• Li ka vire rapid nan ti jwèt senp l ap fè
• Li konprann sa sa vle di lè w di “afè pa m” ak “ afè pa li”
• Li chanje pye pou l monte chak mach eskalye
• Li ka pedale bisiklèt 3 wou
• Li vire paj liv youn alafwa
• Li kab kenbe yon kreyon pou l ekri
• Anbrase pitit ou souvan epi pale avè l sou moun ou wè chak jou, kote ou ale ak bagay ou wè
Ki sa ou ka fè pou ede pitit ou devlope
• Li pou li chak jou
• Li liv ak magazin devan li pou l ka wè kouman ou bay lekti enpòtans
• Bay pitit ou anpil bagay pou l ekri ak fè koulè (kreyon koulè, kreyon, papye, elatyre)
• Koute li epi reponn kesyon li yo
• Ba l jwèt li ka monte sou yo, ba l jwèt li ka sèvi pou l bati lòt bagay, ak jwèt li ka monte nan yon kote ki an sekirite epi kote gen moun k ap voye je sou li
• Asire w li gen tan pou l jwe ak lòt timoun epi voye je sou li pou l ka aprann pou l ret tann tou pa li epi pou kab antann li ak lòt timoun
• Fè l kontinye al pran vaksen li yo epi al fè tchèkòp, epi mennen l kay dantis
4 a 5 an
Ki sa ou ka atann pitit ou fè
• Pafwa li egzijan, pafwa li vle kolabore nèt
• Li vle aji tankou zanmi l yo
• Li dakò pou gen règleman epi li vle pou lòt moun suiv règleman yo
• Li ka konte 10 bagay epi li ka nonmen kat koulè
• Li sonje kèk pati nan yon istwa
• Li pale ak fraz ki gen plis pase 5 mo
• Li kab kanpe sou yon sèl pye pou 10 segonn oubyen pandan plis tan pase sa
• Li kab sote, epi li ka fè lakilbit
• Li ka ekri kèk lèt an majiskil
• Li ka met rad sou li oubyen wete rad sou li san moun pa ede l
• Li kab sèvi ak fouchèt, ak kiyè epi ak yon kouto yon lè kon sa
Ki sa ou ka fè pou ede pitit ou devlope
• Kontinye anbrase pitit ou souvan epi li ansanm chak jou
• Pale avè l pandan plis tan, sèvi ak mo li konnen
• Ba li règleman pou l suiv epi esplike li pou ki sa gen règleman
• Ba l lòt kalite jwèt, ak materyèl ak jwèt ki ankouraje l reflechi
• Bay pitit ou anpil chans pou l jwe ak lòt timoun nan yon kote ki an sekirite epi ki gen sipèvizyon
• Bay timoun nan yon kote li ka kouri, li ka ponpe ak yon kote li ka fè egzèsis sou sipèvizyon yon granmoun
• Fè l kontinye al pran vaksen li yo epi al fè tchèkòp, epi mennen l kay dantis
6 a 8 an
Ki sa ou ka atann pitit ou fè
• Zanmi l yo vin pi enpòtan pou li; li vle pou lòt timoun renmen li
• Li pa grandi menm jan, chak timoun devlope jan pa yo
• Li pi konprann sa ki byen ak sa ki mal; li vin gen yon konsyans
• Li kòmanse gen plis kowòdinasyon nan ti misk li yo epi yo devlope plis; li ka lase soulye l pi byen, li kab sèvi ak materyèl pou l ekri. Li ka jwe mizik ak enstriman mizik, li ka sèvi ak fouchèt, ak kouto, ak kiyè pou l manje
• Li kab aprann li ak ekri
• Li konprann kouman lòt moun santi yo epi sa konsène l
• Li vin konn plis mo, epi li kominike pi byen
• Li renmen jwe jwèt pretann
Ki sa ou ka fè pou ede pitit ou devlope
• Kontinye anbrase pitit ou epi fè l konpliman lè l fè sa ki bon
• Toujou mete liv a dispozisyon li; epi kontinye li ansanm
• Ba li materyèl pou l ekri, materyèl pou l fè desen, ak bagay pou l fè mizik; enterese nan sa ki fè l plezi
• Ba l plis responsablite; mande l pou l ede w ak travay nan kay la ki pa twò difisil epi tcheke si l fè yo
• Ba l chans pou l fè yon seri aktivite ki ede l devlope gwo misk li yo- kouri – monte bekàn – danse, oubyen aktivite espòtif
• Pale avè l sou sa li renmen ak sa li fè
• Kontinye mennen l al fè tchèkòp
9 a 11 an
Ki sa ou ka atann pitit ou fè
• Fè zanmi vin enpòtan pou li; anpil fwa yo rantre nan klib oubyen yo fòme gwoup bon zanmi ki renmen menm bagay
• Li kòmanse santi presyon zanmi; li vle suiv lòt moun oubyen suiv yon gwoup
• Li kab li ak ekri; li enterese nan istwa lejann
• Kò li vin gen plis matirite; tifi devlope pi vit pase ti gason
• Li vin enterese nan bagay li renmen fè, aktivite espòtif, ak lòt aktivite li kreye
• Li vin kòmanse pale tankou yon granmoun
• Li vle plis endepandans; li kòmanse teste limit li ak règleman yo
Ki sa ou ka fè pou ede pitit ou devlope
• Kontinye montre pitit ou kouman ou renmen li epi pale avè li de sa ki enterese li ak aktivite l
• Ba li responsabilite ki pi konplike ki mande pou yo tcheke kèk bagay pi devan; lè l fè yon bon bagay, fè l konpliman
• Ankouraje li pou antre nan yon gwoup oubyen nan yon klib ki ba l chans pou fè egzèsis ak ladrès li epi pou l tcheke kèk lòt bagay ki ka enterese l
• Chèche konnen zanmi l yo ak fanmi zanmi l yo
• Fè l konnen sa w ap atann de li epi, lè sa nesesè pou w disipline yo, aji yon jan ki konsistan epi ki jis
• Ba li kote pou l fè devwa l an pè oubyen tan pou l pase poukont li
• Kontinye mennen l al fè tchèkòp, kontinye fè tcheke dan li
Men ki kote ki rasanble enfòmasyon sa yo “Success by 6 Hamilton County” ak resous ki
soti nan Akademi Pedyatri Ameriken “American Academy of Pediatrics” ak pwofesyonèl
lokal ki travay nan Edikasyon timoun