Marcos Restrepo, se yon konseye pou Memorial Healthcare System’s Senior Services

Kominote panyòl yo fè mo “abuela” a, ki vle di grann, vin popilè. Grann se li ki okipe timoun yo, se yon rekonfò pou paran ki ap travay, se yon moun ki ba yo kè poze, se yon gwo soulajman pou paran k ap travay ki pa vle oubyen ki pa gen mwayen pou yo mete pitit yo nan gadri.

Paran yo repoze yo sou tradisyon nan kilti yo kote yo te elve yo pou yo bay pitit yo sa ki nesesè pou timoun yo al lekòl.

Abuelas yo kab bay ni tibebe ni timoun ki pi gran konfò, yo pran ka timoun, epi yo voye je sou yo lè y ap jwe. Men, nan ki kondisyon granmoun sa yo ye? Yon abuela anpil fwa se kapab yon imigran. Si l se yon imigran, li kab deja peye taks nan sistèm nan paske li vin Ozetazini lontan epi kounye a li gen yon pansyon nan sosyal, li gen Medikè e li kab menm gen Mediked. Gen lòt granmoun ki gen dwa te jwenn moun fè yo antre isit resamman epi yo pa gen pansyon. Gen lòt ki fin granmoun epi yo toujou poko gen papye.

Kèlkeswa sitiyasyon an, granparan, k ap jwe yon wòl enpòtan chak jou kòm moun k ap okipe tibebe, timoun dezan rive katran ak timoun nan laj lekòl primè, granparan sa yo ta dwe gen bon asirans maladi pou nou kab sèten yo an mezi pou yo bay swen y ap bay la.

Fò n pa bliye, jan granmoun yo ap okipe timoun yo sa kapab gen rapò ak sante emosyonèl epi ak jan yo santi kò yo.

Gen kèk granmoun ki vin gen responsablite legal pitit pitit yo kòm granparan; se yo ki responsab pitit pitit yo nèt. Dapre yon atik òganizasyon Pew Trust ki parèt an 2016, an 2015 te gen omwen 2.9 milyon timoun ki te sou responsablite granparan yo.

Kouman afè okipe timoun yo chak jou a aji sou lavi granmoun yo? Èske granparan sa a gen kalite sipò ki pèmèt li ede pitit pitit li byen derape nan lavi a menm si lamizè ta mete pye?

Daprè yon lòt sous, “Gen granparan tout ras, tout gwoup etnik ki ap okipe pitit pitit yo. Sepandan, gen plis granparan ki nan gwoup rasyal oubyen gwoup etnik ki an minorite yo k ap okipe timoun. Li bon tou pou n ta note 67 pousan nan granmoun sa yo gen mwens pase 60 an epi 25 pousan nan yo ap viv nan lamizè, malgre apeprè mwatye nan granparan sa yo ap travay.”

Nou fè granmè ak granpè nou yo konpliman e se kab vre yo fè yon bon travay. Apretou, se dezyèm fwa y ap fè travay sa a. Men èske tout bagay anfòm pou yo? Èske okipe pitit pitit yo pandan plizyè jou nan semèn nan fè yo pa nan izolasyon? Si se pa sa, èske konpòtman granmè sa a fè efè sou timoun l ap okipe yo? Kèk granmoun ki nan laj ki gen pwoblèm li ak ekri Angle oubyen ki pa fin maton nan kesyon enfòmatik kite sa bay pitit pitit yo pou ede yo navige sou entènèt a, men timoun sa yo kapab gen difikilte konprann vokabilè ki sou sitwèb gouvènman an.

(AARP) Asosiyasyon Moun ki Retrete Ozetazini, di daprè resansman 2010 la Ozetazini, an Florida plis 342,000 timoun ap viv ak granparan yo. Gen anpil sous enfòmasyon ki montre gen anpil òganizasyon lokal ki ofri yon bon valè sèvis,men travay nou ap travay nan domèn sante a montre nou pafwa moun pa gen ase konesans nan domèn sante pou yo jwenn ransèyman yo bezwen si sa mande pou swa li oubyen ekri pou sa.

“71 pousan granmoun ki gen plis pase 60 an te gen difikilte sèvi ak materyèl ki enprime. 80 pousan te gen difikilte pou yo sèvi ak fòmilè oswa dyagram. 68 pousan te gen difikilte pou yo entèprete chif epi fè kalkil aritmetik.” Sa a se daprè NAAL ki vle di Evalyasyon Nasyonal pou Nivo lekti ak ekri Granmoun.

Poblèm transpò vin ajoute sou tou lòt pwoblèm granmoun ki nan laj deja genyen. Lè yo egzije granmoun pran lari a pou yo kab al pran tout sèvis sa yo, yo kab vin gen plis nesesite. Dapre rapò òganizasyon ki pote non angle “Transportation for Amerika”, “Vè 2015, plis pase 15.5 milyon ameriken ki gen 65 an oubyen plis pase sa pral rete nan zòn kote transpò piblik swa pap mache byen, swa pap egziste ditou. Chif sa a se yon chif ki pral kontinye ogmante rapid lè jenerasyon moun ki fèt ant 1946 a 1964 ap vin pi granmoun nan banlye yo epi nan gran
banlye yo kote ki pa gen anpil transpòtasyon ouswa kote ki pa gen twòp posiblite pou moun ki pa kondui.”

Granmoun yo ap fè fas ak poblèm sante pa yo, epi dapre kèk done,anpil nan yo ap travay toujou. Si yo mande yon jou konje sa ajoute sou lòt poblèm yo deja genyen e sa kab ba yo plis tèt chaje.

Byennèt yon timoun epi sante yon granmoun k ap okipe li se bagay ki makònen ansanm. Si nou ensiste sou lide ki di se tout yon vilaj ki elve yon timoun, nou fèt pou nou enkli granmoun nan vilaj la tou. 

Marcos Restrepo se yon konseye pou Memorial Healthcare System’s Senior Services epi kòdonatè Adults Living Life Independent Educated ak Safe, ALLIES ki yon pwogram pou moun ki ap viv nan Broward County ki gen 80 ane ou plis epi ki rete pou kò yo.